KOAH Alarmı: Her 5 Yetişkinden 1'i Risk Altında!
Dünya genelinde 213 milyon insanın mücadele ettiği ve her yıl 3.5 milyon ölüme neden olan KOAH, sessizce ilerleyen ve yaşam kalitesini derinden etkileyen bir hastalık. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Filiz Süngün, KOAH'ın sadece bir solunum yolu rahatsızlığı olmadığını, aynı zamanda kalp hastalıklarından kas-iskelet sistemi sorunlarına kadar birçok farklı sağlık sorununu tetikleyebileceğini belirtiyor.
KOAH Belirtileri Nelerdir? Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Dr. Süngün, KOAH'ın genellikle 40 yaşından sonra sinsi bir şekilde başladığına dikkat çekiyor. En belirgin semptomlar arasında nefes darlığı, göğüste sıkışma, çabuk yorulma, hırıltılı solunum, öksürük ve balgam yer alıyor. Ancak, bu belirtiler sıklıkla yaşlanma veya sigaranın doğal sonucu olarak değerlendirildiği için hastalar doktora başvurmakta gecikebiliyor.
- Nefes darlığı: Başlangıçta sadece ağır efor sırasında hissedilirken, ilerleyen evrelerde istirahatte bile yaşamı kısıtlayabilir.
- Öksürük ve balgam: Özellikle sabahları artan kronik öksürük ve balgam çıkarma.
- Hırıltılı solunum: Nefes alıp verirken duyulan ıslık sesi.
- Göğüste sıkışma: Göğüs bölgesinde baskı veya ağırlık hissi.
Soğuk havalarda atakların şiddetlendiği ve hastane yatışlarını gerektirebildiği unutulmamalıdır. Bu nedenle, yukarıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmanız önemlidir.
Türkiye'de KOAH ve Risk Faktörleri
Türkiye'de sigara kullanımının yaygın olması, KOAH'ı önemli bir halk sağlığı sorunu haline getiriyor. Dr. Süngün, Türkiye'de 40 yaş üzeri her beş yetişkinden birinde KOAH görüldüğünü ve sigaranın bu hastalık için en önemli risk faktörü olduğunu vurguluyor. Günde bir paket sigaranın 20 yıl boyunca tüketilmesi, hastalığın gelişiminde kritik bir eşik olarak kabul ediliyor.
Ancak, sigara içmeyenler de risk altında olabilir. Hava kirliliği, mesleki olarak toz, duman veya kimyasal maddelere maruz kalma gibi faktörler de KOAH riskini artırabilir.
KOAH Tedavi Yöntemleri ve Önlemler
KOAH'ın tedavisinde en önemli adım, kuşkusuz sigarayı bırakmaktır. Dr. Süngün, sigaranın bırakılmasının yanı sıra, nefes açıcı ilaçlar, inhale kortikosteroidler, balgam inceltici ilaçlar, akciğer hacim küçültücü ameliyatlar ve bronkoskopik yöntemlerin de hastalığın seyrini iyileştirebileceğini belirtiyor.
Pulmoner rehabilitasyonun günlük yaşam aktivitelerine olumlu etkisi bulunurken, yıllık grip ve zatürre aşıları ise hastalığın alevlenme dönemlerini ve buna bağlı hastane yatışlarını azaltıyor. İleri evre hastalarda evde oksijen tedavisi ve pozitif basınçlı solunum cihazları da tedavi seçenekleri arasında yer alıyor.
Unutmayın, KOAH erken teşhisle kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Eğer sigara kullanıyorsanız, geçmişte içtiyseniz veya risk faktörlerine maruz kalıyorsanız, basit bir solunum fonksiyon testiyle KOAH riskinizi öğrenebilir ve yaşam kalitenizi koruyabilirsiniz. Dr. Süngün'ün de belirttiği gibi, "Belirtileri ertelemeyin, yaşa bağlamayın; çünkü nefes almak yaşamın kendisidir."
