Çocuk İşçiliği Alarm Veriyor! Patronlar Neden Çocuk İşçi Çalıştırıyor?
Türkiye'de çocuk işçiliği giderek artan bir sorun haline geliyor. Son bir haftada yaşanan üç iş cinayeti, bu acı gerçeği bir kez daha gözler önüne serdi. İSİG Meclisi Ankara Temsilcisi Kansu Yıldırım, çocuk işçiliğinin nedenlerini ve sonuçlarını değerlendirerek çarpıcı açıklamalarda bulundu. Yıldırım, yoksulluğun çocukları işgücü piyasasına ittiğini ve patronların daha ucuza işçi çalıştırmak için çocukları tercih ettiğini vurguladı.
Çocuk İşçiliği Neden Artıyor?
Kansu Yıldırım, çocuk işçiliğinin artmasının temel nedeninin çocuk yoksulluğu olduğunu belirtiyor. Yoksulluk, ailelerin çocuklarının temel ihtiyaçlarını karşılayamamasına ve çocukların okul yerine çalışmak zorunda kalmasına yol açıyor. Yıldırım'a göre, iktidarın benimsediği ekonomik büyüme modeli de bu durumu tetikliyor. Yani, çocuk iş cinayetleri, çocuk yoksulluğu ve sermaye birikim rejimi arasında bir neden-sonuç ilişkisi bulunuyor.
Yıldırım, yoksulluğun sadece "kötü ekonomi politikaları" sonucu ortaya çıkmadığını, bir mekanizma ile açığa çıktığını ifade ediyor: "Çocukları yoksullaştırarak, okul hayatından kopararak, çocukluklarını çalarak işgücü piyasasına fırlatan, Türkiye kapitalizminin agresif büyüme stratejisidir."
Özellikle şirket iflaslarının ve finansman sorunlarının arttığı dönemlerde, emek yoğun sektörler işçilik maliyetlerini düşürmek için çocuk emeğine yöneliyor. Yıldırım, "Örneğin bir organize sanayi bölgesinde çalışan patron yetişkin 1 işçiye 30 bin TL vermek yerine, bu paraya 2 çocuk işçi çalıştırmakta, daha az paraya daha uzun süre çalıştırarak kâr oranını artırmaktadır" diyor.
Çocuk İşçiliğinin Vahim Sonuçları
İSİG Meclisi verilerine göre, son 12 yılda en az 800'ü aşkın çocuk işçi çalışırken hayatını kaybetti. Yıldırım, ölümlerin sadece işyerlerinde İSG tedbirlerinin alınmamasından kaynaklanmadığını, Türkiye'nin agresif büyüme temposunun daha çok çocuğu güvencesiz şekilde işçileştirdiğini vurguluyor.
2023-2024 döneminde 612 bin çocuk zorunlu eğitim dışında kalırken, kayıtlı ve kayıt dışı sektörlerin hepsini topladığımızda çocuk işçi sayısı 2 milyonu buluyor. Bu durum, çocukların eğitim, sağlık ve sosyal yaşam gibi temel haklarından mahrum kalmasına neden oluyor.
Çocukların işyerlerinde şiddete maruz kalması da önemli bir sorun. Yıldırım, Antalya'da yaşanan bir olayı örnek göstererek, maaşını isteyen genç bir işçinin işkence gördüğünü belirtiyor: "Çocukların savunmasız oluşuyla çocuk emeğinin daha vahşi biçimde sömürülmesi arasında köklü bir ilişki bulunuyor."
Devletin bu tabloyu engellemek yerine resmi bir politikaya dönüştürdüğünü savunan Yıldırım, Kalkınma Planı, Orta Vadeli Programlar ve Ulusal İstihdam Stratejisi gibi belgelerin çocuk emeğini sisteme daha çok adapte ettiğini iddia ediyor.
Çocuk İşçiliğiyle Mücadele İçin Neler Yapılmalı?
- Yoksullukla mücadele: Ailelerin ekonomik durumlarını iyileştirmek, çocukların çalışmak zorunda kalmasını önlemenin en önemli adımıdır.
- Eğitimde fırsat eşitliği: Çocukların eğitimlerine devam etmelerini sağlamak, onları işgücü piyasasının risklerinden korur.
- Denetimlerin artırılması: İşyerlerinde çocuk işçi çalıştırılmasının önüne geçmek için denetimlerin sıklaştırılması ve cezaların caydırıcı olması gerekir.
- Toplumsal farkındalık: Çocuk işçiliğinin zararları konusunda toplumun bilinçlendirilmesi, bu sorunun çözülmesine katkı sağlar.
Türkiye'de çocuk işçiliği, derin yoksulluk, ekonomik politikalar ve toplumsal duyarsızlık gibi birçok faktörün etkisiyle büyüyen bir sorun. Bu sorunun çözümü için devlet, sivil toplum kuruluşları ve toplumun tüm kesimlerinin birlikte hareket etmesi gerekiyor. Aksi takdirde, çocukların hayatları kararmaya devam edecek.
