Türkiye'de yumurta fiyatlarındaki rekor artış, dar gelirli vatandaşların sofrasındaki temel gıdaya ulaşımını zorlaştırıyor. Son dokuz ayda yaşanan %140'lık fiyat artışı, yumurtayı lüks tüketim kategorisine sokarken, vatandaşlar kara kara düşünüyor. Üretimdeki düşüş, yem maliyetlerindeki artış ve ihracattaki yükseliş, bu artışın başlıca nedenleri olarak gösteriliyor. Peki, yumurta fiyatları neden bu kadar arttı ve dar gelirli vatandaşlar ne yapacak?
Yumurta Fiyatlarındaki Artışın Nedenleri
Yumurta fiyatlarındaki artışın arkasında birden fazla faktör bulunuyor. Bunlardan en önemlileri şunlar:
- Üretimdeki Düşüş: TÜİK verilerine göre, Ocak ayında yumurta üretimi geçen yılın aynı dönemine göre %10,1 oranında azaldı. Bu düşüş, arzı azaltarak fiyatların yükselmesine neden oldu.
- Yem Maliyetlerindeki Artış: Mısır ve soya fasulyesi gibi yem hammaddelerindeki dövize bağlı artışlar, yumurta üretim maliyetini önemli ölçüde artırdı. Üreticiler, bu maliyet artışını doğrudan fiyatlara yansıtmak zorunda kalıyor.
- Kuş Gribi Salgını: Geçtiğimiz yıl yaşanan kuş gribi salgını, birçok üretim tesisinin faaliyetini durdurmasına neden oldu. Bu durum da üretimde düşüşe yol açtı.
- İhracattaki Artış: ABD'de yaşanan kuş gribi kaynaklı arz sıkıntısı, Türkiye'den yapılan yumurta ihracatını artırdı. İhracattaki bu yükseliş, iç piyasadaki arzı daraltarak fiyatları yukarı çekti.
Geçen yıl üreticide tanesi 2,36 TL olan yumurta, bu yıl 5,05 TL'ye yükseldi. Artan maliyetler nedeniyle market raflarında 30'lu yumurta kolisinin fiyatı 218 TL'ye kadar çıktı. Bu durum, dar gelirli vatandaşların bütçesini derinden etkiliyor.
Yaz Aylarında Fiyatlar Daha da Artacak mı?
Tarım yazarı Gazi Kutlu, ihracatın etkisiyle iç piyasada yumurta bulunurluğunun azaldığını belirterek, yaz aylarında fiyatların daha da artabileceği uyarısında bulundu. Kutlu, turizm sezonunun da etkisiyle adet başı yumurta fiyatının 10 TL'ye çıkmasının şaşırtıcı olmayacağını ifade etti. Bu öngörü, dar gelirli vatandaşlar için endişe verici bir tablo çiziyor.
Yumurta Tüketimi Nasıl Etkilenecek?
Yumurta, uzun yıllardır dar gelirli vatandaşlar için uygun fiyatlı bir protein kaynağı olarak görülüyordu. Ancak son fiyat artışlarıyla birlikte, birçok hane için yumurta almak ciddi bir bütçe kalemi haline geldi. Uzmanlar, yaz aylarında hem üretim maliyetlerinin hem de tüketim talebinin artmasıyla fiyatların daha da yükseleceği görüşünde birleşiyor. Bu durum, yumurta tüketiminin azalmasına ve vatandaşların daha ucuz alternatiflere yönelmesine neden olabilir.
Yumurta fiyatlarındaki bu hızlı yükseliş, temel gıdaların dahi artık lüks haline geldiğini açıkça ortaya koyuyor. Dar gelirli vatandaşlar, artan enflasyon ve hayat pahalılığı karşısında temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanırken, yetkililerin bu duruma nasıl bir çözüm bulacağı merakla bekleniyor. Acil önlemler alınmazsa, yumurta ve benzeri temel gıdaların dar gelirli vatandaşlar için ulaşılmaz hale gelmesi kaçınılmaz olabilir.
