
Tokat Kirazı Dondu! 5 Milyon Dolar Gelir Kayıp mı? Şok Detaylar!
Tokat'ın dünyaca ünlü "Ziraat 0900" cinsi kirazı, bu yıl yaşanan zirai don felaketi nedeniyle yok oldu. Geçtiğimiz yıl 20 bin tonluk üretimle 11 ülkeye ihracat yapılarak 5 milyon dolar gelir elde edilen kiraz, bu sezon üreticileri büyük bir gelir kaybıyla karşı karşıya bıraktı. Bu durum, hem çiftçileri hem de Tokat ekonomisini derinden etkiledi.
Tokat'ta Kiraz Üreticileri Kara Kara Düşünüyor
Türkiye'nin önemli kiraz üretim merkezlerinden biri olan Tokat, bu yıl büyük bir tarımsal felaketle karşılaştı. Özellikle iri taneli ve ihracat değeri yüksek olan "Ziraat 0900" cinsi kiraz, Nisan ayında yaşanan zirai don nedeniyle hiç ürün vermedi. Geçtiğimiz yıl 20 bin tonluk üretimle 11 ülkeye kiraz ihraç eden Tokat, bu üründen 5 milyon dolarlık gelir elde etmişti. Ancak bu sezon bahçelerde tek bir kiraz dahi yetişmedi. Çiftçiler, sıfır gelirle sezonu kapatmak zorunda kaldı.
Tokat Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO) Meclis Başkanı Emin Yılar, üreticilerin yaşadığı kaybın boyutlarına dikkat çekerek şunları söyledi:
2024 yılı meyve üreticisi için kötü geçti. Sadece Tokat değil, 37 ilde don felaketi görüldü. Ancak bizim ‘0900’ cinsi kirazımız ihracatta yüksek katma değere sahipti. Bu yıl bir kilo bile ürün alamadık. Çiftçilerimiz ürün elde edemediği gibi ilaçlama, sulama ve bakım masraflarını da kendi ceplerinden karşılamak zorunda kaldı.
Kirazın yanı sıra, şeftali ve erik başta olmak üzere diğer meyve çeşitlerinde de yüzde 100 zarar meydana geldi. Bu durum, hem üreticinin hem de iş gücüyle geçimini sağlayan yaklaşık 2 bin mevsimlik tarım işçisinin gelir kaybına yol açtı.
Devlet Desteği ve Gelecek Beklentileri
Üreticilerin zararını azaltmak için hükümet devreye girdi. Emin Yılar, devlet desteği hakkında şu bilgileri paylaştı:
Kiraz ve şeftali üreticisine dönüm başına 6 bin 500 lira destek sağlanacak. Elbette bu rakam zararımızı tam olarak karşılamıyor ancak kısmi bir fayda sağlayacaktır.
Çiftçiler, devletin yanında bankaların da borç ertelemesi ve düşük faizli kredi imkânı sunmasını bekliyor. Zirai don nedeniyle meyve veremeyen kiraz ağaçlarının, önümüzdeki yıl yoğun bir çiçeklenme göstereceği öngörülüyor. Bu durum, üreticilerin 2025 sezonuna umutla bakmasını sağlıyor. Emin Yılar, 2025 hedeflerini şöyle açıkladı:
2024’te 20 bin ton olan kiraz üretimimizin önümüzdeki yıl en az yüzde 30 artış göstermesini bekliyoruz. Eğer tabiat şartları elverişli olursa 25 bin ton civarında rekor bir üretim gerçekleşebilir. Ancak bu yoğun çiçeklenmenin kaliteyi düşürmemesi için çiftçilerimizin budamaları daha sert yapmaları gerekiyor.
Tokat'ın meyvecilikteki önemi düşünüldüğünde, bu felaket sadece üreticileri değil, tüm bölge ekonomisini etkilemiştir. Köy halkının büyük bir bölümünün geçim kaynağı olan meyvecilik, bu yıl adeta durma noktasına gelmiştir. Uzmanlar, iklim değişikliğinin etkileriyle birlikte zirai don riskinin arttığına dikkat çekerek, çiftçilere çeşitli önlemler almalarını tavsiye ediyor.
İklim Değişikliği ve Alınması Gereken Önlemler
Uzmanlar, Tokat’ta son yıllarda artan iklim değişikliği kaynaklı risklere dikkat çekiyor. Ani hava sıcaklığı düşüşleri, meyve ağaçlarının çiçeklenme döneminde büyük kayıplara neden oluyor. Tarım mühendisleri, çiftçilerin bu riski en aza indirmek için şu önlemleri alması gerektiğini vurguluyor:
- Bahçelerde don kırıcı makinelerin kullanılması
- Ağaçların çevresinde ateş ve sisleme yöntemlerinin uygulanması
- Daha dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesi için tarımsal AR-GE yatırımlarının artırılması
Tokat'ta yaşanan bu zirai don felaketi, bölge ekonomisi ve çiftçiler için büyük bir darbe oldu. 5 milyon dolarlık gelir kaybı, üreticileri zor durumda bırakırken, gelecek yıllar için umutlarını yeşertmeye çalışıyorlar. Devletin sağladığı destekler kısmi bir rahatlama sağlasa da, uzun vadeli çözümler ve iklim değişikliğine karşı önlemler alınması büyük önem taşıyor. 2025 yılı için rekor üretim beklentisi, çiftçilere moral verirken, doğa koşullarının elverişli olması ve doğru tarım tekniklerinin uygulanması, bu hedefe ulaşmada kritik rol oynayacak.