Türkiye genelinde yaşanan zirai don felaketi, tarım ürünlerinde ciddi kayıplara yol açarken, piyasada da beklenmedik fiyat artışlarına neden oldu. Özellikle kuru kayısı, fındık, kuru üzüm ve Antep fıstığı gibi ürünlerde görülen yüksek zamlar, tüketicilerin cebini yakarken, üreticiler ve uzmanlar durumu fırsatçılık olarak değerlendiriyor.
Kuru Yemiş Fiyatları Neden Arttı?
Zirai donun etkisiyle tarlalarda yaşanan hasar, tüccarları harekete geçirdi. Yeni mahsul ürünler piyasaya sürülmeden, depolardaki geçen yılın ürünlerine fahiş zamlar yapıldı. Kuru kayısıda %80'e varan artışlar görülürken, fındıkta da %60'lık bir zam söz konusu oldu. Kuru üzüm ve Antep fıstığı da bu artışlardan nasibini aldı.
- Kuru Kayısı: Geçtiğimiz ay 200-250 TL olan sarı kayısı, 400-450 TL'ye yükseldi. Gün kurusu ise 300 TL'den 650-700 TL'ye fırladı.
- Fındık: Depolardaki ürünlere %60 zam yapıldı.
- Kuru Üzüm: Çekirdeksiz kuru üzüm, 150-250 TL'den 350-450 TL'ye çıktı.
- Antep Fıstığı: 500-600 TL'den 1.000 TL'yi aşarak rekor kırdı.
Tüccarlar Fırsatçılık mı Yapıyor?
Üreticiler, bu artışların yeni mahsul ile ilgisi olmadığını, tamamen stoktaki ürünlerden kaynaklandığını belirtiyor. Düşük rekolte beklentisiyle tüccarların fırsatçılık yaparak fiyatları şişirdiği iddia ediliyor. İstanbul PERDER Başkanı Faruk Güzeldere de depolardaki hareketliliği doğrulayarak, zamların "geçen yılın ürünü" nedeniyle olduğunu ve fırsatçılık amaçlı olduğunu vurguladı.
Bu durum, tüketicilerde büyük bir endişe yaratırken, dar gelirli aileler için kuru yemiş tüketimi lüks haline geldi. Uzmanlar, piyasadaki bu dengesizliğin en kısa sürede çözülmesi gerektiğini ve aksi takdirde tedarik zincirinin zarar görebileceği konusunda uyarıyor.
Piyasada Son Durum Ne?
Piyasada yaşanan bu ani fiyat artışları, tüketicileri alternatif arayışlarına yöneltirken, bazıları ise kuru yemiş tüketimini tamamen bırakmak zorunda kalıyor. Üreticiler ise, devletin bu duruma müdahale ederek fiyatları dengelemesi ve fırsatçıların önüne geçmesi gerektiğini savunuyor. Aksi takdirde, hem tüketiciler hem de üreticiler mağdur olacak.
Zirai donun etkisiyle başlayan bu süreç, piyasada büyük bir belirsizlik yaratmış durumda. Tüketiciler, fiyatların ne zaman düşeceğini merakla beklerken, üreticiler ise gelecek hasat döneminden umutlu. Ancak, piyasadaki bu dengesizliğin uzun sürmesi durumunda, kuru yemiş sektöründe kalıcı hasarların oluşabileceği öngörülüyor.
