Akaryakıta Zam Yağmuru! Benzin ve Motorine Şok Artış!
Türkiye'de akaryakıt fiyatları, uluslararası piyasalarda Brent petrol fiyatlarının düşmesine rağmen yükselmeye devam ediyor. Benzin ve motorine yapılan son zamlar, tüketicileri şaşkına çevirirken, "Roket ve Tüy" etkisi yeniden gündeme geldi. Tokat'ta motorin fiyatının 55 TL'yi aşması, durumun vahametini gözler önüne seriyor.
Dünya Düşerken Türkiye Neden Zam Yapıyor?
Uluslararası piyasalarda Brent petrol fiyatları son haftalarda düşüş gösterdi. 20 Haziran'dan bu yana petrolün varil fiyatı 77 dolardan 68 dolara geriledi. Ancak Türkiye'de benzin fiyatlarına 2,26 TL, motorine 2,12 TL ve LPG'ye 97 kuruş zam yapıldı. Bu durum, tüketicilerin tepkisine neden oluyor. Vatandaşlar, "Petrol düşüyor, biz neden daha pahalıya alıyoruz?" sorusunu soruyor.
Ekonomistler bu durumu "Roket ve Tüy" etkisiyle açıklıyor. Peki, bu etki tam olarak ne anlama geliyor?
- Roket Etkisi: Petrol fiyatları yükseldiğinde, pompa fiyatları hızla artar.
- Tüy Etkisi: Petrol fiyatları düştüğünde ise indirimler yavaş ve küçük oranlarda yapılır.
Bu etki, özellikle savaşlar, jeopolitik krizler ve ekonomik dalgalanmalar gibi durumlarda daha belirgin hale geliyor. Türkiye'de akaryakıt fiyatlarındaki bu dengesizlik, neredeyse bir norm haline gelmiş durumda.
Vergi Zamları Fiyatları Nasıl Etkiliyor?
Akaryakıt fiyatlarındaki artışın bir diğer önemli sebebi ise vergi politikaları. Temmuz ayı itibarıyla Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranında yapılan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışı, zamların ana nedeni olarak gösteriliyor. Bu artış, Brent petrol fiyatı düşse bile rafineriden pompaya kadar olan tüm fiyat zincirine doğrudan yansıyor. Tüketici, aslında ham petrol değil, yüksek vergiyle satılan ürünü ödemek zorunda kalıyor.
Petrol fiyatlarının küresel ölçekte düşmesi, üretim ve taşıma maliyetlerinde bir nebze rahatlama getirse de, bu düşüş Türkiye'deki nihai fiyatlara tam olarak yansımıyor. Aksine, zamlar sayesinde ulaşım ve lojistik maliyetleri de yükseliyor. Bu da enflasyonun daha da yukarı çıkmasına sebep oluyor.
Tokatlı vatandaşlar özellikle tarım, sanayi ve günlük ulaşımda akaryakıt maliyetlerinin bütçelerini sarsmasından şikâyetçi. Çiftçiler üretim yapmakta zorlanırken, küçük işletmeler lojistik masrafları nedeniyle rekabet gücünü kaybediyor.
Küresel düşüşe rağmen Türkiye’de akaryakıt fiyatlarının artmaya devam etmesi, “Roket ve Tüy” etkisinin ve vergi artışlarının bir sonucu. Ancak bu durumdan en çok etkilenen yine halk. Vatandaşın cebine yansıyan yük, her geçen gün daha da ağırlaşıyor. Tüketici artık her gün gelen zam haberlerine alıştı ama soruyor: “İndirim neden hep bu kadar yavaş?”
